Andrea Mantegna - The Lamentation Of Christ

Image courtesy of Pinacoteca di Brera

👨🏻‍🎨  Andrea Mantegna

🖼 Lamentation of Christ / Martwy Chrystus

🕝 1480

🏛 Pinacoteca di Brera, Milan


ENGLISH:

Andrea Mantegna’s Lamentation of Christ (1480) is a realistic portrayal of the dead Jesus. The painting is a representation of growing desacralisation and secularisation during the Renaissance period. The viewer’s relation to the figure of Christ is intimate and personal, yet not stripped from the partially sacral, “stark eminence”. Nevertheless, the painter unarguably forsook the traditions and conventions of the representation of Christ in art. 

The quattrocento period artist was one of the first creators who developed a modern style (called in recenti) in Northern Italy, which changelessly was under active gothic influence. Contrary to the works of early Renaissance on the South (introduced by Domenico Ghirlandaio or Piero della Francesca*, especially regarding their colour palettes), Mantegna’s manner still relied on some of the achievements of the gothic style. 

The recognition of the artistic environment is essential to establish how other artists’ works and humanistic theories influenced Mantegna’s Lamentation of Christ (1480). Having settled in Mantua as the house of Gonzaga’s court painter, he located himself in the centre of humanist scholar discourse that popularised theories which later served as a direct inspiration to some of his artworks. 

He especially drew upon Donatello’s oeuvre, which is seen in the figures’ resemblance to stone sculptures. The firmness and coldness of marble are reflected in contrasts between light and dark (moderate chiaroscuro) and the plasticity of the robe, as well as the “stone-cold, mineral” skin tones that are nothing like human flesh. He even introduced more references towards the raw material by having placed the Christ’s body on a red-tinted marble bedding and including a stone container for embalming oils (Mary Magdalene’s attribute). 

The figure of Christ is presented in a bold foreshortening, almost from a worm’s-eye perspective. He is dead; on one hand, peaceful and still, on the other - with a grim of pain slightly appearing on his face. Both of his arms are collapsed, and the viewers can only guess if it was an intentional accentuation of his pain or an anatomical mistake. By acknowledging that the exhibition site of this artwork was a church and it was observed from below, the usage of such extreme angle seems to be justified. 

The monochromatism underlines the atmosphere of sorrow and despair that appears on the three women’s faces, including Virgin Mary and Mary Magdalene. The narrow framing results in their faces being cropped out of the scene in a shocking way. Christ’s feet seem as they are going to fall out of the composition due to the same measure.

* Later continued by the High Renaissance masters Raphael, Michelangelo and Leonardo da Vinci

POLISH:

Martwy Chrystus (1480) autorstwa Andrei Mantegny to realistyczne przedstawienie martwego Jezusa. Obraz służy również jako przykład postępującej desakralizacji i zeświecczenia w epoce renesansu. Relacja widza z Chrystusem jest personalna i intymna, choć nie całkowicie pozbawiona sacrum i “surowej wyniosłości”. Mimo tego, malarz niezaprzeczalnie zerwał z tradycjami i konwencjami przedstawiania Chrystusa w sztuce.

Artysta epoki quattrocenta był jednym z pierwszych twórców, którzy rozwinęli styl nowoczesny (nazwany in recenti) na terenie północnych Włoch, które pozostawały pod żywym wpływem gotyku. W przeciwieństwie do dzieł wczesnego renesansu na południu (autorstwa Domenico Ghirlandaio czy Piero della Francesca*, szczególnie w odniesieniu do zdobyczy kolorystycznych), maniera Mantegny wciąż opierała się na osiągnięciach stylu gotyckiego.

Rozpoznanie środowiska twórczego jest niezbędne do stwierdzenia wpływu innych artystów i teorii humanistycznych na powstanie Martwego Chrystusa (1480) Mantegny. Jako nadworny malarz rodu Gonzagów w Mantui, znalazł się on w centrum naukowego, humanistycznego dyskursu, który popularyzował teorie stanowiące później bezpośrednią inspirację do powstania niektórych jego dzieł.

Szczególnie wzorował się na dorobku artystycznym Donatella, czego wpływ widoczny jest w podobieństwie postaci do kamiennych rzeźb. Twardość i lodowatość marmuru odzwierciedlona jest między innymi w modelunku światłocieniowym (umiarkowanym chiaroscuro) i plastyczności szat oraz “lodowatych, mineralnych” kolorach skóry, które niczym nie przypominają ludzkiego ciała. Mantegna wprowadził więcej nawiązań do surowego materiału poprzez umiejscowienie ciała Chrystusa na czerwono zabarwionym, kamiennym łożu czy ukazaniu atrybutu Marii Magdaleny - kamiennego naczynia z olejkami do balsamowania.

Postać Chrystusa przedstawiona jest w śmiałym skrócie perspektywicznym, niemal z żabiej perspektywy. Jest on martwy; z jednej strony, spokojny i nieruchomy, z drugiej - z nieznacznie widocznym cieniem bólu na twarzy. Jego ramiona są zapadnięte i widzowie mogą tylko przypuszczać, czy był to celowy zabieg artysty mający podkreślić cierpienie Chrystusa, czy błąd anatomiczny. Poprzez rozpoznanie specyficznego miejsca ekspozycji - kościoła, gdzie obraz umieszczony był nad głowami widzów - zastosowanie tak nieszablonowej i agresywnej perspektywy wydaje się być usprawiedliwione.

Monochromatyzm podkreśla atmosferę żałoby i rozpaczy, która maluje się na twarzy trzech kobiet - Marii Panny i Marii Magdaleny. Wąska kompozycja skutkuje pozostawieniem części z ich twarzy poza ramą obrazu w zaskakujący sposób. Również stopy Chrystusa wydają się nie mieścić w “kadrze”.

* Następnie kontynuowanym przez mistrzów dojrzałego renesansu: Rafaela, Michała Anioła i Leonarda da Vinci


Sources / Źródła:

Dupetit, M., Dołowska, E., Abraham, D., Tukaj, M., Sonik, L. and Lagrange, C. (2002). Andrea Mantegna. Wielcy Malarze: Ich Życie, Inspiracje i Dzieło, (39).